Það er ekki óalgengt að múslimskar konur, sem eru fastar í íslömskum hjónaböndum, þurfi að skrifa undir skilnaðarsamning sem gæti kostað hana börn hennar.
Það segir Jesper Petersen, doktor og fræðimaður í íslömskum skilnaði við Háskólann í Lundi í Svíþjóð, sem meðal annars hefur kynnt sér venjur múslima við skilnað.
Það er einmitt slíkur samningur sem hefur vakið svo mikla reiði hjá borgarstjóranum í sveitarfélaginu Odense, Peter Rahbæk Juel, að hann hefur tilkynnt málið og imaminn, að nafni Abu Bashar, til lögreglustjórans.
Samningurinn, sem Berlingske hefur undir höndum, hefur verið undirritaður af konunni sjálfri, manninum, nokkrum vitnum og imamnum sem nú eru tilkynntur til lögreglu.
En hlutverk imams í samningnum er aðeins einkenni vandans, segir Jesper Petersen.
– Vandamálið er að þetta eru konur með lítið bakland og sem lúta lögboðnu félagslegu eftirliti í sumum samfélögum múslima. Það er maðurinn í samfélaginu sem á að fá íslamskan skilnað, sem er frábrugðinn borgaralegum skilnaði í fjölskyldudómstólnum, segir hann í samtali við danska ríkisútvarpið og bætir við:
– Það er að segja ef hún vill skilnaðinn verður hún að setja þrýsting á eiginmann sinn. Þú getur ekki gert það ef þú átt ekkert bakland í samfélaginu. Þó getur hún reynt að fá stuðning frá fjölskyldu sinni og svo framvegis.
Ekki nóg að lögreglan geri skýrslu
Í samningnum er meðal annars kveðið á um að konan verði að greiða manninum 75.000 (danskar) krónur og að hún missi börn sín ef hún giftist nýjum manni.
Hún missir líka börn sín ef hún flytur meira en 130 kílómetra fjarlægð frá eiginmanni sínum, eða ef hún hagar sér á þann hátt að „brýtur í bága við heiður hennar eða fjölskyldunnar“.
Jesper Petersen varar við að trúa því að það skipti máli fyrir konur í aðstæðum að imaminn sé kærður til lögreglu.
– Það getur ekki staðið eitt og sér þar sem við vitum að konur með lítið bakland í samfélaginu geta ekki nýtt sér almenna löggjöf, segir Jesper Petersen.
Fyrr í vikunni sagði Berlingske frá því að Abu Bashar væri hluti af „trúarráði“ í Óðinsvéum, sem fjallar um skilnaðarmál, sakamál og starfar sem sáttasemjari í átökum milli fjölskyldna í Óðinsvéum.
Ef þú vilt svona hluti út lífið þarftu aðrar leiðir, sem snúast ekki endilega um lögregluna.
– Það snýst um uppljómun og félagslega viðleitni sem verður að skipta máli, því ef þú vilt að borgaraleg lög gildi, verður þú að útrýma þörfinni fyrir trúarleg ráð og fólki eins og Abu Bashar.
– Ef þú fjarlægir þörfina hverfa trúarráðin líka, segir Jesper Petersen.
Imams óttast kannski fjölskyldu mannsins
Að sögn Jens Petersen mun kona án baklands og stuðnings í samfélaginu ekki geta fundið stuðning hvorki fjölskyldu né vina. Þess í stað er gripið til imams og íslamsks skilnaðar með hegðunarskilyrðum – jafnvel þó að imaminn hafi kannski ekki áhuga á að skrifa slíkan samning.
– Oft eru þetta konur sem eru með ofbeldisfullum körlum með sterkar fjölskyldur, oft neita imamar að hjálpa konunum, því um leið og þeir hjálpa, kemur sterki eiginmaðurinn og fjölskyldan á eftir þeim.
– Við höfum mörg dæmi um imams sem hefur verið hótað, ógnað eða jafnvel fengið byssu í ennið, segir Jesper Petersen.
Á sama tíma trúir Jesper Petersen heldur ekki að undirskrift imams á skilnaðarsamningi breyti raunveruleikanum sem konan er nú þegar í.
– Það er skýrt í slíkum samningi að Imaminn fer ekki með vald sem slíkt. Hann er í raun bara að koma orðum að valdi sem þegar er beitt yfir konunni.
