Kórónuveiran er kínversk að uppruna og kínverska kommúnistastjórnin er ábyrg fyrir heimsfaraldrinum

Sumir á Vesturlöndum reyna að bera blak af ábyrgð Kínverja á útbreiðslu þessa heimsfaralds. Þeir hafa rangt fyrir sér. Staðreyndin er sú, ef Kínverjar hefðu annars konar stjórnarfar, væri lýðræðisríki eins og Indland, hefði yfirhylmingin og þar með útbreiðslan aldrei náð sér á strik.

Donald Trump Bandaríkjaforseti hefur ítrekað vísað til kórónuveiruna sem „kínversku veiruna“ þegar hann talaði um heimsfaraldurinn. Margir gagnrýnendur hans halda því fram að hugtakið sé kynþáttahyggjuhlaðið og eigi ekki að nota það. Aðrir segja að við ættum ekki að varpa sökina á aðra, heldur einbeita okkur að því að standa saman í sameiginlegri baráttu gegn allsherjarveikindum sem gerir engan greinarmun á fólki og viðurkennir engin landamæri.

Þetta er bull rök. Þessi heimskreppa er í eðli sínu pólitísk vegna þess að hún varð til að hluta til vegna óhæfra, illgjarna og spilltra stjórnmálamanna. Að horfa framhjá pólitískri vídd kórónuveiru heimsfaraldursins er frábær leið til að tryggja að annar faraldur gerist aftur. Ef við viljum ekki annan heimsfaraldur verðum við að varpa ábyrgð á stjórnmálamennina sem bera ábyrgð á því að gera ástandið verra, sérstaklega leiðtogi þess ríkis þar sem faraldurinn átti sér upptök, á Xi Jinping forseta Kína sjálfan. Hann bjó ekki til kórónuveiruna, en mistök, þöggun og vanræksla kínversku ríkisstjórnarinnar, leiddi til þess að heimurinn tapaði þrjár vikur í undirbúningi, með öllum þeim hræðilegum afleiðingum sem af því hlaust fyrir íbúa og hagkerfi um allan heim.

Alheimsfaraldur er ekki blint náttúruafl óháð mannlegri fyrirætlun. Þetta eru afglöp í stjórnarháttum sem veldur ástandinu. Samlíking við hungursneyð er gagnleg. Amartya Sen, hagfræðingur og Nóbelsverðlaunahafi, hefur útskýrt í ágætri bók sinni, ,,Development as Freedom“ (Þróun sem frelsi), að hungursneyð sé ekki fyrst og fremst skortur á mat, heldur skortur á upplýsingum um mat, ásamt flutningsvandamálum. Það er, raunverulega séð, nægur matur á jörðinni fyrir alla. Ef þú veist hvar maturinn er og hvar hungrað fólk er, og þú getur fært hann til þar sem hans er þörf, sveltur fólk ekki. Það er ástæða þess að rótgróin lýðræðisríki með frjálsum markaði, sem leyfir frjálst flæði upplýsinga og markaða, hafa engar hungursneyðir.

Á sama hátt, verða heimsfaraldrar ekki alltaf þegar smitandi sýkill kemur fram. Það gerist þegar ekki liggja fyrir nákvæmar upplýsingar um sjúkdómsvaldinn og mistök í opinberri þjónustu – í þessu tilfelli eru mistök í stjórnun matvæla og markaðstorga til að koma í veg fyrir flutning sýkla og mistök í að loka á dreifingaleiðir. Þegar yfirvöld stjórna lýðheilsu, deila upplýsingum um sjúkdómsvald og vinna saman að því að stjórna för hans, eru sjúkdómar innilokaðir og heimsfaraldur er ólíklegur. Slíkt gerist ekki hjá einræðisríki sem bókstaflega fylgist með öllum hreyfingum borgaranna í gegnum myndavélar og með hegðunarstýringar kerfi (social credit system) og hamlar upplýsingagjöf ef eitthvað bjátar á.

Þetta eru stjórnunarvandamál, ekki vísindi. Ríkisstjórnir verða að bregðast við eins og þær bera ábyrgð á lýðheilsu. Þær verða að fagna gegnsæi, deila fúslega upplýsingum (jafnvel um mistök sín og fáfræði) og fyrirskipa skrifræðikerfi sín að vinna saman með alþjóðlegum heilbrigðissamtökum og erlendum ríkisstjórnum. Góð stjórnsýsla bregst við kröfum almennings, umbunar frjálst flæði upplýsinga, þ.m.t. slæmar fréttir, og verðlaunar samvinnu í þágu almannahagsmuna, jafnvel þó að það gangi gegn sjálfsvígshyggju skriffinnskunnar. Slæm stjórnsýsla gerir hið gagnstæða.

MEST LESIÐ

AÐRAR FRÉTTIR